انواع رادیولوژی دندان و کاربردهای آن

رادیوگرافی دندان یکی از روش‌های مهم تصویربرداری است که به تشخیص دقیق مشکلات دهان و دندان کمک می‌کند. این روش نه تنها به دندانپزشکان در تشخیص بیماری‌های دهان و دندان کمک می‌کند، بلکه نقش اساسی در برنامه ریزی درمانی، نظارت بر پیشرفت درمان و ارزیابی وضعیت کلی دندان‌ها و استخوان‌های فک دارد. این روش تصویربرداری به دو دسته کلی تقسیم می‌شود رادیوگرافی داخل دهانی و رادیوگرافی خارج دهانی. هر یک از این روش‌ها کاربردهای خاص خود را دارند که در ادامه به آن می‌پردازیم.
رادیوگرافی داخل دهانی
رادیوگرافی داخل دهانی رایج ترین نوع تصویربرداری دندان است که در آن حسگر یا فیلم در داخل دهان بیمار قرار می‌گیرد. این روش دارای انواع مختلفی است که هر کدام مزایا و کاربردهای خاص خود را دارند.
رادیوگرافی بایت وینگ (Bitewing)
این نوع رادیوگرافی برای مشاهده تاج دندان های بالا و پایین در یک ناحیه کوچک استفاده می‌شود. کاربردهای آن شامل:

تشخیص پوسیدگی‌های بین دندانی در مراحل اولیه
بررسی سلامت استخوان های اطراف دندان
ارزیابی تغییرات ناشی از بیماری‌های لثه و تشخیص تحلیل استخوانی
کنترل وضعیت دندان های پر شده و روکش های دندان


رادیوگرافی پری اپیکال (Periapical)
این نوع رادیوگرافی تصویر کاملی از یک یا چند دندان، از قسمت تاج تا انتهای ریشه دندان ارائه می‌دهد. موارد استفاده:

تشخیص عفونت‌های ریشه دندان و آبسه‌های دندانی
شناسایی کیست‌ها و تومورها در ناحیه فک و دندان
ارزیابی تغییرات استخوانی اطراف دندان در اثر بیماری‌های لثه (پریودنتیت)
بررسی سلامت درمان های عصب کشی شده

❝ اطلاعات بیشتر: بیماری پریودنتیت لثه چیست و چگونه از بروز آن جلوگیری کنیم؟
تفاوت رادیوگرافی پری اپیکال با بایت وینگ: در حالی که بایت‌وینگ عمدتاً روی تاج دندان‌ها تمرکز دارد، پری‌اپیکال تصویر کامل‌تری از کل ساختار دندان، یعنی از ابتدا تاج دندان تا ریشه آن، ارائه می‌دهد.
رادیوگرافی اکلوزال (Occlusal)
این نوع رادیوگرافی برای مشاهده ناهنجاری های فک و دهان استفاده می‌شود. برخی از کاربردهای آن:

بررسی رشد و موقعیت دندان های نهفته به ویژه دندان‌های شیری و دائمی
تشخیص کیست‌ها، تومورهای دهان و اختلالات استخوانی فک
ارزیابی وضعیت استخوان‌های فک بعد از آسیب‌های شدید مانند شکستگی‌ها
بررسی موقعیت دندان‌ها در بیمارانی که مشکلات ساختاری در فک دارند

رادیوگرافی خارج دهانی
در این نوع تصویربرداری، حسگر یا فیلم در خارج از دهان قرار می‌گیرد و معمولاً برای بررسی ساختارهای کلی دهان، فک و مفاصل فکی استفاده می‌شود. انواع رایج آن عبارتند از:
رادیوگرافی پانورامیک (Panoramic)
این روش تصویربرداری، یک نمای کلی از کل دندان‌ها، فک‌ها، سینوس‌ها و مفاصل فکی را در یک تصویر ارائه می‌دهد. موارد استفاده شامل:

بررسی موقعیت دندان‌های نهفته مانند دندان‌های عقل و دندان‌های اضافی
ارزیابی وضعیت ارتودنسی و نیاز به درمان اصلاحی
تشخیص ناهنجاری‌های فک مانند رشد نامتقارن و اختلالات مفصلی
تشخیص کیست‌ها، تومورها و آسیب‌های استخوانی در ناحیه فک و صورت

رادیوگرافی سفالومتریک (Cephalometric)
این نوع رادیوگرافی نمای جانبی از سر و فک‌ها را نشان می‌دهد. کاربردهای آن:

برنامه‌ریزی دقیق برای درمان‌های ارتودنسی و اصلاح ناهنجاری‌های فکی
ارزیابی الگوی رشد فک در کودکان و نوجوانان
بررسی اختلالات مفصل فکی (TMJ)
تشخیص مشکلات تنفسی مانند آپنه خواب که ممکن است به ساختار فک مرتبط باشد

رادیوگرافی دیجیتال (Digital radiography)
رادیوگرافی دیجیتال یک روش مدرن تصویربرداری دندان است که از سنسورهای دیجیتالی برای ثبت تصاویر استفاده می‌کند. این روش دارای مزایای زیر است:

کاهش میزان اشعه دریافتی بیمار نسبت به روش‌های سنتی
دریافت نتایج فوری بدون نیاز به ظهور فیلم
امکان پردازش و بهبود کیفیت تصاویر با استفاده از ابزار های مختلف برای تشخیص بهتر
امکان ذخیره سازی تصاویر و ارسال آسان آن‌ها برای پزشکان و حتی بیماران

سیالوگرافی (Sialography)
سیالوگرافی یک روش تخصصی تصویربرداری برای بررسی غدد بزاقی و مجاری آن‌ها است. این روش معمولاً در موارد زیر استفاده می‌شود:

تشخیص انسداد یا سنگ‌های بزاقی
بررسی التهاب یا عفونت در غدد بزاقی
تشخیص تومورها و ناهنجاری‌های غدد بزاقی

تفاوت رادیوگرافی دیجیتال و سنتی



ویژگی‌ها
رادیوگرافی دیجیتال
رادیوگرافی سنتی




میزان اشعه
کمتر
بیشتر


کیفیت تصویر
بالا و قابل پردازش
محدود و نیازمند فیلم


زمان دریافت نتیجه
فوری
چند دقیقه تا چند ساعت


امکان ذخیره‌سازی
بله، دیجیتال
خیر، نیاز به نگهداری فیزیکی



سوالات متداول
تعرفه انجام رادیوگرافی دندان چقدر است؟
هزینه انجام رادیوگرافی بسته به نوع تصویربرداری، خارج دهانی یا داخل دهانی بودن آن و تجهیزات مورد استفاده متفاوت است.

برای اطلاعات بیشتر، می‌توانید با مرکز دکتر محققی تماس بگیرید
کارشناسان ما آماده پاسخگویی به شما هستند.
 📞 تماس بگیرید: 06133211466
چقدر طول میکشد تا نتیجه رادیولوژی حاضر شود؟
در رادیوگرافی دیجیتال، نتایج به‌صورت آنی قابل مشاهده است، اما در روش سنتی، ممکن است چند دقیقه تا چند ساعت زمان ببرد.
آیا قبل از انجام رادیوگرافی دندان نیاز به آمادگی خاصی دارم؟
خیر، معمولاً نیازی به آمادگی خاصی نیست، اما بهتر است قبل از تصویربرداری دندان‌ها را مسواک بزنید تا وضوح تصویر افزایش یابد.
آیا بیماران دارای ایمپلنت یا ارتودنسی می‌توانند رادیوگرافی انجام دهند؟
بله، این افراد می‌توانند از رادیوگرافی هایی مانند پانورامیک یا سفالومتریک برای بررسی وضعیت دندان‌های خود استفاده کنند.
برای بهره‌مندی از خدمات تخصصی رادیولوژی در اهواز، می‌توانید به مرکز دکتر محققی مراجعه کنید و از خدمات پیشرفته این مرکز بهره‌مند شوید.